Elektrik tesisatlarının güvenliği, her türlü yapı ve işletmede hayati öneme sahiptir. Hem can güvenliğini sağlamak hem de olası yangın, elektrik çarpması ve tesisat arızalarını önlemek için düzenli aralıklarla yapılan elektrik iç tesisat periyodik kontrolü büyük bir rol oynar. Peki, bu kontroller yasal olarak zorunlu mudur ve yönetmeliklerde ne şekilde yer almaktadır? Bu yazıda, mevzuatın öngördüğü şartlar, kontrol süreçleri ve uyulmaması durumunda doğabilecek sonuçlar detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Elektrik iç tesisat periyodik kontrolü, iş yerlerinde, kamu binalarında, sanayi tesislerinde ve ticari işletmelerde güvenliğin sağlanması için düzenli olarak gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de hem 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hem de çeşitli yönetmelikler ve standartlar çerçevesinde bu kontrollerin yapılması zorunlu kılınmıştır. Bu yazıda, Elektrik iç tesisat periyodik kontrolü kapsamı, hangi periyotlarda yapılması gerektiği, mevzuatın öngördüğü şartlar ve kontrol yapılmaması durumunda uygulanacak yaptırımlar gibi konulara yer vereceğiz.

Elektrik İç Tesisat Periyodik Kontrolü Nedir?

Elektrik iç tesisat periyodik kontrolü, binalarda bulunan elektrik sistemlerinin belirli aralıklarla yetkili kişilerce incelenerek, güvenlik standartlarına uygunluğunun değerlendirilmesidir. Bu süreçte;

  • Topraklama ölçümleri yapılır,
  • Kaçak akım rölesi ve sigorta kontrolleri gerçekleştirilir,
  • Yalıtım direnci ölçümleri ile kablolarda herhangi bir arıza olup olmadığı kontrol edilir,
  • Termal kamera ile ısınan noktalar tespit edilir.

Bu uygulamalar sayesinde, elektrik kaynaklı riskler minimize edilmekte, olası arızaların erken teşhisi sağlanarak ciddi kazaların önüne geçilmektedir.

Mevzuat ve Yönetmeliklere Genel Bakış

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (6331 Sayılı)

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, iş yerlerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumayı amaçlamaktadır. Bu kanun kapsamında, Elektrik iç tesisat periyodik kontrolü; yangın, elektrik çarpması ve diğer iş kazalarını önlemek amacıyla zorunlu hale getirilmiştir. İşverenler, çalışanların güvenliğini sağlamak için bu kontrolleri aksatamaz; aksi halde idari para cezaları ve hukuki yaptırımlarla karşılaşabilirler.

Elektrik Tesisat Yönetmelikleri ve Standartları

Elektrik iç tesisat kontrollerinin düzenlenmesinde, diğer önemli yönetmelik ve standartlar da devreye girmektedir:

  • Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği: Topraklama sistemlerinin düzenli olarak ölçülüp raporlanmasını öngörür. Sanayi tesisleri ve ticari işletmeler için yılda en az bir defa yapılması önerilirken, konutlarda 5 yılda bir kontrol tavsiye edilmektedir.
  • TS HD 60364-6 Standardı: Elektrik tesisatının düşük gerilim sistemlerinde Elektrik iç tesisat periyodik kontrolü denetimlerinin nasıl yapılacağı, hangi testlerin uygulanacağı ve raporlamanın nasıl yapılacağına dair ayrıntılı kriterler belirler. Bu standart, ilk denetim ve sonrasında yapılacak periyodik kontrollerin temelini oluşturur.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

Bu yönetmelik, özellikle elektrik tesisatı, topraklama ve paratoner sistemleri gibi kritik sistemlerin periyodik olarak denetlenmesini zorunlu kılmaktadır. Ek-III bölümünde yer alan tablolar, hangi tesisatların ne sıklıkla kontrol edilmesi gerektiğini detaylandırmaktadır. Bu çerçevede;

  • Sanayi tesisleri: Yılda en az 1 kez,
  • Büro ve ticari binalar: 1-2 yılda bir,
  • Konutlar: 5 yılda bir kontrol edilmesi önerilmektedir.

Zorunluluk ve Yönetmeliklere Göre Uygulama

Zorunluluğun Hukuki Dayanağı

Yasal düzenlemeler, elektrik iç tesisat kontrollerinin zorunlu olduğunu açıkça belirtmektedir. İşverenlerin, çalışanların güvenliğini sağlamak amacıyla bu kontrolleri düzenli olarak yaptırmaları gerekmektedir. Aksi durumda;

  • İdari Para Cezaları: Mevzuata aykırı hareket eden işletmeler, 6331 sayılı kanun ve ilgili yönetmelikler kapsamında para cezasına çarptırılabilir.
  • Hukuki Sorumluluk: Kontrollerin ihmal edilmesi durumunda meydana gelebilecek kazalarda, işletme hukuki ve cezai sorumluluk altına girebilir.
  • Sigorta Kapsamı: Elektrik iç tesisat periyodik kontrolü yapılmadığı durumlarda, sigorta şirketleri hasar tazminatını reddetme hakkına sahip olabilir.

Uygulama Alanları ve Periyotlar

Elektrik iç tesisat kontrolleri, farklı tesisat türleri için belirli periyotlarda gerçekleştirilmelidir:

  • Sanayi Tesisleri: Yüksek güç tüketimi ve karmaşık sistemler nedeniyle yılda en az bir kez detaylı bir kontrol gerekmektedir.
  • Büro ve Ticari Binalar: Bu alanlarda yılda 1 ila 2 kez periyodik kontrol yapılması tavsiye edilir. İş yerlerinde kesintisiz faaliyet sağlanması ve çalışan güvenliğinin teminat altına alınması için bu kontroller kritik önem taşır.
  • Konutlar: Her ne kadar konutlarda cezai yaptırım bulunmasa da, güvenlik açısından 5 yılda bir kontrol yapılması önerilir. Bu, özellikle uzun yıllardır aynı tesisatı kullanan binalarda olası arızaların önüne geçmek için önemlidir.

Yetkin Kişiler Tarafından Gerçekleştirilmesi

Kontrollerin etkili olabilmesi için, işlemlerin yetkili elektrik mühendisleri, teknikerleri veya TSE Hizmet Yeterlilik Belgesi bulunan firmalar tarafından yapılması gerekmektedir. Bu sayede;

  • Doğru ölçüm ve testler uygulanarak, tesisatın gerçek durumu hakkında güvenilir sonuçlar elde edilir.
  • Yasal gereklilikler eksiksiz yerine getirilmiş olur.
  • Raporlama ve belgelendirme süreçleri eksiksiz tamamlanarak, ileride çıkabilecek sorunların önüne geçilir.

Elektrik Tesisat Kontrollerinde Yapılan İşlemler

Elektrik iç tesisat periyodik kontrolü esnasında yapılan başlıca işlemler şunlardır:

  1. Topraklama Ölçümleri:
    Topraklama direnci ve bağlantıların uygunluğu kontrol edilerek, elektrik akımlarının güvenli bir şekilde toprağa iletilip iletilmediği belirlenir.

  2. Kaçak Akım Rölesi Testi:
    Elektrik akımında oluşabilecek kaçakların tespit edilmesi amacıyla kaçak akım röleleri test edilir. Bu test, özellikle elektrik çarpması riskinin azaltılmasında önemli bir rol oynar.

  3. Yalıtım Direnci Ölçümleri:
    Kabloların yalıtım direnci ölçülerek, zamanla oluşabilecek aşınma veya yıpranmanın sebep olabileceği kaçakların önceden belirlenmesi sağlanır.

  4. Gerilim ve Akım Ölçümleri:
    Hat gerilimleri ve akımların ölçülmesiyle, sistemde oluşabilecek dengesizlikler veya aşırı yüklenmeler tespit edilir.

  5. Pano ve Sigorta Kontrolleri:
    Elektrik panolarındaki bağlantılar, sigortalar ve diğer koruma elemanları kontrol edilerek, sistemin genel güvenlik seviyesi değerlendirilir.

  6. Termal Kamera Uygulamaları:
    Isınan bağlantı noktaları ve potansiyel arızalı bölgeler termal kameralar yardımıyla tespit edilir. Bu yöntem, erken teşhis açısından oldukça etkilidir.

Zorunluluğa Uymamanın Sonuçları

Elektrik iç tesisat periyodik kontrollerinin ihmal edilmesi, birçok risk ve olumsuz sonucun ortaya çıkmasına neden olabilir:

  • Artan İş Kazası Riski:
    Elektrik tesisatında oluşabilecek arızaların zamanında tespit edilememesi, yangın, elektrik çarpması gibi ciddi iş kazalarına yol açabilir.

  • Yasal Yaptırımlar:
    Mevzuata aykırı hareket eden işletmeler, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında idari para cezası ve diğer hukuki yaptırımlarla karşı karşıya kalır.

  • Sigorta Problemleri:
    Düzenli periyodik kontrollerin yapılmadığı durumlarda, meydana gelebilecek hasarlar sigorta kapsamında değerlendirilmeyebilir. Bu da işletmenin maddi zararlara uğramasına sebep olabilir.

  • Reputasyon Kaybı:
    Güvenlik standartlarını ihmal eden işletmeler, müşteriler ve çalışanlar nezdinde itibar kaybı yaşayabilir. Özellikle kurumsal alanda, güvenlik konusundaki aksaklıklar uzun vadeli olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Bize Ulaşın

Eğer siz de İzmir Elektrik İç Tesisat Periyodik Kontrolü hizmeti arıyorsanız, doğru yerdesiniz. İzmir elektrik firmaları arasında sunduğumuz profesyonel hizmet ve geniş tecrübemizle projelerinizin başarıya ulaşmasını sağlayabiliriz. Size en uygun çözümleri sunmak için bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz.

İletişim Bilgileri
→Mail:  info@elkomelektrik.com.tr
→ Tel: (0232) 504 23 24